با رشد روز افزون علم و فن آوری و به دنبال کاهش ذخایر نفت و گاز در محدوده خشکی و آب های کم عمق، روند فعالیت های اکتشافی در حوزه آبهای عمیق و فوق عمیق شتاب گرفته و در این عرصه جستجو برای پی بردن به وجود منابع هیدروکربوری در آبهایی با عمق بیش از ۱۰۰۰ متر و حتی بیشتر از آن تا ۳۵۰۰ متر مورد توجه متخصصان نفتی جهان قرار گرفته است.

خزر نیز به عنوان بزرگترین دریاچه جهان با دارا بودن نزدیک به ۴۰ درصد مجموع مساحت دریاچه های دنیا از حیث ذخایر نفت و گاز جزء مناطق بکر جهان به شمار می آید.

دریای خزر بعد از منطقه خلیج فارس و سیبری سومین منبع انرژی جهان می باشد که بر اساس اعلام سازمان انرژی جهانی مجموع ذخایر تایید شده  نفت‎خام و گاز طبیعی دریای خزر بالغ بر ۱۰۰ میلیارد بشکه نفت و ۱۲ تریلیون متر مکعب گاز تخمین زده شده ، ارقامی که به وضوح نشان می‎دهد دریای خزر علاوه بر موقعیت ژئوپلتیک، به لحاظ ذخایر نفت و گاز از اهمیت زیادی برای کشورهای حاشیه خزر برخوردار است.

شرکت نفت خزر به عنوان یکی از شرکت های تابعه شرکت ملی نفت ایران وظایف اکتشاف، توسعه و تولید منابع هیدروکربوری در حوزه خزر جنوبی و سه استان ساحلی گیلان، مازندران و گلستان را به عهده دارد. انجام ماموریت ها و اجرای قراردادها در زمینه اکتشاف، توسعه، تولیدنفت خام و گاز طبیعی و فرآورش، همچنین انتقال نفت خام و فرآورده های نفتی به مخازن و بنادر مربوطه و بارگیری و نظارت بر مسائل زیست محیطی مرتبط با عملیات اکتشاف و توسعه نفت و گاز در دریای خزر نیز به عهده شرکت نفت خزر می باشد .

پس از تاسیس شرکت نفت خزر این شرکت با انجام مطالعات وسیع ژئوفیزیکی، زمین شناسی و مهندسی نفت به نتایج مثبتی به لحاظ وجود منابع غنی هیدروکربور در آبهای عمیق دریای خزر در بخش جنوبی آن دست یافت، به طوری که بر اساس مطالعات انجام شده، ۴۶ ساختار کوچک و بزرگ شناسایی شده در بخش جنوبی دریای خزر در اعماق بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ متر در دریای خزر قرار دارند. بر همین اساس ساخت سازه ای عظیم با وزنی حدود ۱۵۰۰۰ تن یکی از چالش های نفس گیر، پیچیده، زمان بر و پرهزینه برای شرکت نفت خزر بود که در نهایت با عبور از مشکلات فراوان در سال ۱۳۸۸ در مدار عملیاتی قرار گرفت و امروز سکوی نیمه شناور ایران - امیرکبیر به عنوان نمادی از حاکمیت جمهوری اسلامی ایران و نگین درخشانی از تبحر و دانش و فن آوری در پهنه دریای خزر خودنمایی می کند .

به دنبال ساخت این سازه عظیم و بی بدیل، سه شناور منحصر به فرد با نام های کاسپین ۲،۱و۳ جهت جابجایی سکو و همچنین اجرای عملیات لنگراندازی در پهنه دریای خزر مهندسی و ساخته شد .

شرکت نفت خزر برای اولین بار در تاریخ صنعت کشور، ضمن کسب تجارب ارزنده در زمینه عملیات در آب های عمیق، عنوان تنها کشور دارنده دانش و تکنولوژی بومی فعالیت در آب عمیق را در منطقه از آن خود نموده است .

تمامی فعالیت های شرکت نفت خزر در راستای بومی سازی تکنولوژی های منحصر به فرد حفاری در آب های عمیق بوده و ایران اسلامی برای نخستین بار در جمع پنج کشور صاحب نام در این عرصه(باشگاه کشورهای دارای تکنولوژی حفاری در آب های عمیق) قرار گرفت و این فعالیت ها برای اولین بار در تاریخ صنعت نفت ایران در دریای خزر اتفاق افتاده است .

بر همین اساس ضرورت دارد با هدف تحقق برنامه های توسعه ای به تداوم فعالیت های اکتشافی و توسعه ای در دریای خزر توجه جدی داشت، امری که شرکت نفت خزر در سایه برنامه ها و استراتژی های شرکت ملی نفت ایران و وظایف تکلیفی وزارت نفت در دریای خزر در دستور کار خود قرار داده است .

دستاوردهای عمده شرکت نفت خزر ساخت سکوی حفاری منحصر به فرد نیمه شناور ۱۵۰۰۰ تنی ایران امیرکبیر برای عملیات اکتشاف و حفاری در آب های عمیق دریای خزر. ساخت ۳ فروند شناور چند منظوره پشتیبانی از سکو( کاسپین ۳،۲،۱) احداث پایگاه پشتیبانی و احداث اسکله و حوضچه آرامش برای انجام عملیات اکتشاف و حفاری در منطقه ساحلی بهشهر. انجام ۴۸۰۰ متر حفاری در آب های عمیق خزر. کشف ۲ میلیارد بشکه نفت در جا در میدان سردار جنگل. کسب تجارب علمی و دستیابی به اطلاعات ارزشمند اکتشافی آب های عمیق دریای خزر. ایجاد زیرساخت ها و بسترهای لازم برای جذب سرمایه گذاری خارجی و توسعه در حوزه انرژی دریای خزر افزایش همکاری­های منطقه­ای با کشورهای حاشیه دریای خزر در حوزه­های ایمنی، حفاظت از محیط زیست و مشارکت­های نفتی. امضای تفاهم نامه های همکاری با شرکت های داخلی و بین المللی متخصص فعالیت در آب های عمیق. انجام طرح ها و پروژه های زیست محیطی مطابق با استانداردهای آب عمیق و برگزاری مانور های آمادگی مقابله با انتشار احتمالی آلاینده های نفتی. انجام تحقیقات و چاپ چندین کتاب در زمینه ژئوفیزیک و زمین شناسی دریای خزر. همکاری با مراکز علمی و دانشگاهی در خصوص توسعه علمی و پژوهشی حوزه انرژی و زمین شناسی دریای خزر پروژه‌های پژوهشی شرکت نفت خزر در سال ۱۳۹۸ شامل مدلسازی حوضه رسوبی و تعیین محدوده عملکرد دلتاها و گسترش سنگ مخزن در دریای خزر جنوبی با استفاده از اطلاعات چاه‌های دریایی موجود، مکانیسم تشکیل گل­فشان­ها و اثرات آن در ایجاد مخازن هیدروکربوری با استفاده از تکنولوژی سنجش از دور در حوضه خزر جنوبی و شناسایی مخاطرات زمین ساختی و زون‌های احتمالی هیدروکربوری با استفاده از روش‌های ژئوفیزیکی و داده‌های زمین شناسی و مخزنی در دریای خزر می­شوند.

اخد گواهینامه‌های ISO 9001 ، ISO/ TS 29001 ، ISO 14001 ، ISO45001 و راهنمای HSE-MS امضاء سند‌ همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان د‌ر زمینه بهره‌برد‌اری مشترک از یکی از بلوک های میدان نفتی البرز. امضاء تفاهمنامه همکاری بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت ORG نروژ برای مطالعه توسعه میدان سردار جنگل و بلوک های اکتشافی ۲۴، ۲۶ و ۲۹ دریای خزر برنامه های آتی و فرصتهای سرمایه گذاری در شرکت نفت خزر مطالعه جامع ساختارهای اکتشافی خزر جنوبی مطالعه جامع میدان سردار جنگل عملیات اکتشافی در دشت گرگان مشتمل بر لرزه نگاری ۳ بعدی و حفاری یک حلقه چاه تعمیرات اساسی سکوی نیمه شناور ایران امیرکبیر و سه فروند شناور پشتیبانی چند منظوره سرمایه گذاری به منظور اکتشاف، توسعه و تولید در بلوک های اولویت دار خزر جنوبی با تمرکز بر بلوکهای ۲۴، ۲۶ ، ۲۹ و میدان سردار جنگل توسط شرکت های صاحب نام و دارای تجربه انجام کارهای مشابه در آبهای عمیق.